- Λυδία
- I
Ιστορική γεωγραφική περιοχή της Μικράς Ασίας, στα δυτικά της παράλια και προς το Αιγαίο. Οριζόταν στα Β από τη Μυσία, στα Α από τη Φρυγία, στα Ν από την Καρία και στα Δ από την Ιωνία. Το ανατολικό μέρος της Λ. διέρρεε ο Έρμος ποταμός. Κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Κατακεκαυμένη, επειδή το ηφαιστειώδες τμήμα της χώρας είχε καμένη και κατεστραμμένη όψη. Γνωστά βουνά της Λ. ήταν ο Τμώλος (2.129 μ.), περίπου στο κέντρο της χώρας, και ο Σίπυλος στο βόρειο μέρος. Άλλα σημαντικά ποτάμια ήταν ο χρυσοφόρος Πακτωλός, παραπόταμος του Έρμου, ενώ ο Μαίανδρος αποτελούσε το νότιο σύνορο της Λ. Σε απόσταση 9 χλμ. Δ της σημερινής πόλης Σαλιχλί βρίσκεται το χωριό Σαρτ, όπου σώζονται τα ερείπια των αρχαίων Σάρδεων, πρωτεύουσας του βασιλείου της Λ.Αρχικά η χώρα ήταν γνωστή ως Μαιονία και ονομάστηκε Λ. από τον μυθικό βασιλιά Λυδό, γιο του Άτυ. Η δυναστεία των Ηρακλειδών, που διαδέχθηκε τους μυθικούς βασιλιάδες Aτυάδη, Άτυ και Λυδό, βασίλεψε από τον 12o έως τον 7o αι. π.Χ. Ο τελευταίος βασιλιάς της δυναστείας, ο Κανδαύλης, δολοφονήθηκε από τον Γύγη γύρω στο 687 π.Χ. Η δυναστεία των Μερμναδών (Γύγης, Αλυάττης, Κροίσος) εξουσίαζε τη Λ. την περίοδο 687-546 π.Χ. Επρόκειτο για την περίοδο ακμής της χώρας: οι κάτοικοί της, περίπου στις αρχές του 7ου αι., υπήρξαν πιθανότατα οι πρώτοι στον κόσμο που έκοψαν νομίσματα για τις συναλλαγές τους. Η Λ. έφτασε στον κολοφώνα της δόξας της επί βασιλείας του Κροίσου, διαδόχου και γιου του Αλυάττη. Το 546 π.Χ., η περσική εισβολή υπό τον Κύρο τον Μεγάλο έθεσε τέρμα στην ευδαιμονία της χώρας μετά την κατάκτηση των Σάρδεων. Μετά την κατάρρευση του λυδικού βασιλείου, οι Σάρδεις αποτέλεσαν την έδρα περσικής σατραπείας και εξελίχθηκαν σε κέντρο της περσικής δύναμης προς τα Δ. Η Λ. κατακτήθηκε το 333 π.Χ. από τον Μέγα Αλέξανδρο. Η ελληνική κυριαρχία διατηρήθηκε 200 χρόνια υπό τους διαδόχους Σελευκίδες και τους Ατταλίδες βασιλιάδες της Περγάμου. Το 133 π.Χ. η Λ. περιήλθε στους Ρωμαίους. Υπάρχει αναφορά επαρχίας με την ονομασία Λ. το 550 μ.Χ.Στον μικρασιατικό χώρο που ταυτίζεται με την αρχαία Λ. ανθούσαν (μέχρι το 1922) ελληνικές κοινότητες που συντηρούσαν σχολεία και εκκλησίες. Το ελληνικό στοιχείο ήταν συγκεντρωμένο κυρίως στις πόλεις Αλάσεχιρ (Φιλαδέλφεια), Aξάρι (Θυάτειρα), Βαϊνδίρι, Κασαμπά, Κιρκαγάτς, Κούλα, Σαλιχλί κ.ά.II
Πέτρινη επιγραφή στην ιερογλυφική γραφή των Χετταίων, που βρέθηκε στα όρια μεταξύ Λυδίας και Καρίας (Αρχαιολογικό Μουσείο, Άγκυρα).
Αγία της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καταγόταν από τα Θυάτειρα της Μικράς Ασίας και έμενε στους Φίλιππους της Μακεδονίας. Όταν ο Απόστολος Παύλος πήγε στους Φίλιππους με τη συνοδεία του, φιλοξενήθηκαν στο σπίτι της Λ., η οποία αργότερα βαφτίστηκε μαζί με την οικογένειά της. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα που ασπάστηκε τον χριστιανισμό στην Ευρώπη (Πραξ. ιγ’ 14). Η μνήμη της τιμάται στις 20 Μαΐου.IIIΠεδινός οικισμός (υψόμ. 80 μ., 832 κάτ.) του νομού Καβάλας. Βρίσκεται στο βόρειο άκρο του νομού, 19 χλμ. ΒΔ της πόλης της Καβάλας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Φιλίππων. Μέχρι το 1971 ονομαζόταν Υδρόμυλοι.IV(Αστρον.). Αστεροειδής που επισημάνθηκε στις 19 Απριλίου 1870. Το φαινόμενο μέγεθός του στη μέση αντίθεσή του είναι περίπου 10,5 και σε απόσταση μίας αστρονομικής μονάδας από τη Γη και από τον Ήλιο 7,8. Διεθνώς ονομάζεται Lydia 110.
Dictionary of Greek. 2013.